Mimo opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, naukowcy z tego kraju nadal mogą kontynuować uczestnictwo w programie Horyzont 2020 (na podstawie zapisów umowy wyjścia, ang. Withdrawal Agreement), a także przystępować do konkursów Horyzontu Europa (co przewiduje umowa o handlu i współpracy, ang. Trade and Cooperation Agreement). Porozumienie osiągnięte między UE a UK w grudniu minionego roku zobowiązuje Londyn i Brukselę do ratyfikowania odpowiedniego protokołu w celu formalnego stowarzyszenia się UK z programem.
Udział Wielkiej Brytanii w programie Horyzont Europa i innych programach UE
W ramach porozumienia osiągniętego między Wielką Brytanią a UE, Londyn ogłosił, że przystąpi do programu Horyzont Europa pod warunkiem ratyfikacji umowy ogólnej i finalizacji przepisów po stronie Brukseli. Stowarzyszenie zapewni brytyjskim instytutom badawczym i przedsiębiorstwom dostęp do finansowania w ramach programu na takich samych warunkach, jak organizacje w krajach UE.
Brytyjskie organizacje będą mogły ubiegać się o granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych i granty w ramach Działań Marii Skłodowskiej-Curie. Będą także mogły uczestniczyć i prowadzić wspólne projekty finansowane głownie w ramach filaru II i III programu Horyzont Europa. Brytyjskie jednostki i pracujący w nich naukowcy będą mogli przygotowywać wnioski konkursowe i tworzyć konsorcja w taki sam sposób, jak to robili, gdy UK było państwem członkowskim. Jedynym elementem Horyzontu Europa w którym Wielka Brytania zdecydowała się nie uczestniczyć, jest Fundusz kapitałowy Europejskiej Rady ds. Innowacji (ang. European Innovation Council Fund), który zapewnia przedsiębiorstwom finansowanie kapitałowe. Wielka Brytania będzie nadal mogła uczestniczyć w Konsorcjach na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC), oraz będzie reprezentowana w Komitecie Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Innowacji (ERAC).
Następnym krokiem jest formalne przyjęcie przez obie strony pełnego tekstu umowy z uwzględnieniem ostatecznych rozporządzeń programowych UE. Kluczowymi elementami umowy UK-UE są dwa dodatkowe Protokoły określające warunki uczestnictwa dla poszczególnych programów. Ambicją Wielkiej Brytanii jest, aby przystąpić do programu Horyzont Europa na czas, tak aby móc uczestniczyć w jego programach od pierwszych konkursów, których uruchomienie przewidywane jest w kwietniu 2021 r.
Oprócz programu Horyzont Europa, Wielka Brytania będzie nadal uczestniczyć w czterech innych programach UE, a mianowicie w programie badań jądrowych Euratom, projekcie ITER mającym na celu zbudowanie pierwszego na świecie systemu syntezy jądrowej, projekcie monitorowania Ziemi Copernicus oraz nadzorze satelitarnym UE i usługach „śledzenia” SST.
Nowy program nazwany imieniem Alana Turing’a, zostanie zainicjowany we wrześniu 2021 r. i zastąpi on udział Wielkiej Brytanii w programie Erasmus+. Program o budżecie 100 mln funtów ma zapewnić studentom podobne możliwości studiowania i pracy za granicą jak program Erasmus + i obejmie kraje z całego świata.
Udział Wielkiej Brytanii w programie Horyzont 2020
Umowa o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej obejmuje zapisy, które umożliwiają kontynuację uczestnictwa UK w programach UE, które są finansowane z wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2014–2020, aż do ich zamknięcia (tj. przez cały okres obowiązywania przyznanych dotacji). Dotyczy to także udziału w programie Horyzont 2020.
Uczestnicy z Wielkiej Brytanii nadal otrzymują dotacje unijne na czas trwania poszczególnych projektów programu Horyzont 2020, w tym projektów kończących się po zakończeniu okresu przejściowego pod koniec 2020 r. Obejmuje to m.in.:
- granty ERC, MSCA lub EIC Accelerator czy wspólne projekty typu RIA, IA lub CSA,
- finansowanie zatwierdzone przed 1 lutego 2020 r. przez Komisji Europejskiej, Europejski Bank Inwestycyjny (EIB) lub Europejski Funduszu Inwestycyjnego (EIF).
Brytyjscy naukowcy, jednostki badawcze i przedsiębiorstwa mogą nadal uczestniczyć w projektach programu Horyzont 2020 oraz nimi kierować, a także ubiegać się o finansowanie w ramach nadal dostępnych ofert konkursowych programu Horyzont 2020, w tym np. zaproszenie do składania wniosków w konkursie Europejskiego Zielonego Ładu, który zakończył się 27 stycznia 2021 r.
Szkolenie on-line
W kontekście powyższej tematyki, Biuro Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli we współpracy z UK Research Office (UKRO) w Brukseli zorganizowały spotkanie szkoleniowe, podczas którego omówione zostały ramy dla współpracy naukowej UE-UK w kontekście Brexitu i udziału brytyjskich beneficjentów w projektach Horyzontu 2020 oraz przyszłe warunki uczestnictwa Wielkiej Brytanii w programie Horyzont Europa.
Celem seminarium było przede wszystkim zaprezentowanie i ugruntowanie wiedzy na temat zasad ramowych dotyczących współpracy naukowej z naukowcami i jednostkami naukowymi w Wielkiej Brytanii w kontekście Brexitu. Zostało ono przeprowadzone przez eksperta z brytyjskiego biura łącznikowego UKRO w Brukseli – p. Błażeja Thomasa.
Szkolenie miało charakter zamknięty i było skierowane dla pracowników naukowych i wsparcia administracyjnego Polskiej Akademii Nauk. Wydarzenie odbyło się w dniu 19 lutego 2021 r. w formule online.
Biuro PolSCA w ramach swojej misji wsparcia umiędzynarodowienia oraz zwiększenia aktywności krajowych uczestników w konkursach wspierających współpracę międzynarodową, zainicjowało cykl webinariów on-line podczas których omawiane były lub będą takie kwestie jak: oferta konkursowa sieci ERA-NETs/JPIs w ramach działań NCN bądź NCBR, współpraca wielostronna w oparciu o inicjatywę Weave, etc.
Zachęcamy do śledzenia aktywności Biura PolSCA na naszej stronie internetowej, a także na profilu FB. Jeżeli chcesz otrzymywać na bieżąco informacje od nas, zapisz się do naszego newslettera!
Opublikowano: 2021-02-22, T. Poprawka
Oprawa wizualna: www.freepik.com
