Okres pandemii koronawirusa nie był szczególnie łatwy dla naukowców oraz całego środowiska akademickiego, szczególnie w zakresie realizacji grantów badawczych czy mobilności naukowej. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że w tym czasie ukazało się szereg interesujących raportów, analizujących stan europejskiej nauki, badań i innowacji. Opublikowane zostały między innymi: 1) raport SRIP 2020, 2) raport Open Science Policy Platform, 3) raporty ERA-LEARN w zakresie partnerstw, 4) European Innovation Scoreboard 2020, 5) ranking Nature Index. Poniżej znajdą Państwo krótki opis oraz link do każdego z raportów. Zapraszamy do lektury!
Raport Science, Research and Innovation Performance of the EU 2020
Raport „Science, research and innovation performance of the EU 2020” (SRIP 2020), przygotowany przez Dyrekcję Generalną Komisji Europejskiej ds. Badań i Innowacji, analizuje działania Unii Europejskiej na polu badań i innowacji w kontekście globalnym. #SRIP2020 pokazuje, że o ile UE jest liderem w zakresie publikacji czy patentów dotyczących zmian klimatycznych oraz biogospodarki, o tyle wciąż przegrywa ze Stanami Zjednoczonymi czy Chinami pod kątem inwestycji w sektorze R&D. Stąd też, polityka Unii Europejskiej powinna kłaść nacisk na promowanie otwartej nauki, współpracy między różnymi partnerami, a także na rozwój umiejętności cyfrowych naukowców oraz zaawansowanych technologii. Raport uwypukla też potrzebę badań i innowacji w celu wspierania zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu przedsiębiorstw, regionów i krajów.
Wyniki raportu KE dotyczącego nauki, badań i innowacji przedstawiają dynamikę sektora R&I, a także analizują osiągnięcia Europy w dziedzinie nauki i innowacji oraz ich czynników stymulujących (np. równość płci, potencjał regionalny). Warto zwrócić uwagę też na 11 rekomendacji, które zostały nakreślone dla takich obszarów jak bezpieczna i sprawiedliwa przestrzeń dla ludzkości, globalne przywództwo oraz ekonomiczny i społeczny wpływ.
Rekomendacje płynące z raportu zostaną omówione podczas spotkania online, które Biuro Promocji PolSCA PAN w Brukseli organizuje dla polskich przedstawicielstw regionalnych 6 lipca 2020 r. Naszym gościem będzie Pani Katarzyna Szkuta, oficer projektowy w Centrum Polityk i Programowania DG RTD, A.1 – Strategia i Foresight w obszarze B+R, która jest współautorką raportu.
Raport Open Science Policy Platform
28 maja br. Platforma Polityki Otwartej Nauki (OSPP) opublikowała raport „Postęp w otwartej nauce: w kierunku wspólnego systemu wiedzy badawczej”, który jest zwieńczeniem czteroletniego mandatu OSPP. OSPP jest platformą składającą się z przedstawicieli różnych organizacji powiązanych z nauką i badaniami, której celem jest zbadanie praktycznych zobowiązań dotyczących wdrożenia otwartej nauki. Opierając się na zestawie zaleceń z pierwszego mandatu, OSPP w finalnym raporcie skoncentrowało swoją uwagę na wdrażaniu dobrych praktyk i polityk na poziomie zainteresowanych stron w latach 2016–2020.
Raport ilustruje pewne postępy i sukcesy w zakresie #OpenScience, ale ogólnie zauważa wolniejsze – niż się spodziewano – przejście w kierunku otwartej nauki, jednocześnie podkreślając wspólną odpowiedzialność zainteresowanych stron za pokonywanie przeszkód, które wciąż są widoczne w takich obszarach jak struktura kariery akademickiej czy krajowe systemy badawcze. Mocną stroną publikacji jest to, że formułuje ona szereg rekomendacji dla uniwersytetów, instytucji badawczych, organizacji finansujących naukę, badaczy, wydawców czy bibliotek oraz przedstawia wizję wyjścia poza otwartą naukę w celu stworzenia wspólnego systemu wiedzy badawczej do 2030 r.
European Innovation Scoreboard 2020
European Innovation Scoreboard (EIS) to narzędzie, które pozwala na porównanie krajów UE, inne krajów europejskich oraz państw sąsiadujących z UE pod kątem badań i innowacji, oceniając mocne i słabe strony krajowych systemów innowacji. Interaktywna platforma umożliwia niestandardowe porównania wyników, porównanie profili krajowych, a także testowanie korelacji między wynikami.
Jak pokazuje EIS 2020, Unia Europejska drugi rok z rzędu pokonuje Stany Zjednoczone i jest coraz lepszym miejscem do wprowadzania innowacji. Poziom innowacyjności w UE wzrósł średni o 8,9% od 2012 r., przy czym największymi innowatorami w Europie są wciąż kraje skandynawskie. Co ciekawe, w krajach naszego regionu UE-13 przodują Litwa i Łotwa.
Polska znalazła się w grupie tzw. umiarkowanych innowatorów – poziom innowacyjności w naszym kraju wzrósł nieznacznie w stosunku do 2012 roku, co spowodowało, że Polska uplasowała się jako czwarte państwo u dołu rankingu. Na dość niską pozycję naszego kraju wpływają przede wszystkim mała atrakcyjność systemu wsparcia badań, niska innowacyjność w sektorze MŚP oraz niewielkie umiędzynarodowienie sektora szkolnictwa wyższego. Do pozytywnych stron można zaliczyć aspekty współtworzące otoczenie sprzyjające innowacjom oraz możliwości związane z zatrudnieniem.
Raporty ERA-LEARN
Raporty krajowe przygotowane przez sieć ERA-LEARN zawierają analizę udziału w europejskich partnerstwach badawczo-innowacyjnych oraz starają się przedstawić argumenty wyjaśniające poziom współpracy ponadnarodowej danego kraju w kontekście ogólnej sytuacji w krajowym systemie badań i innowacji oraz porównanie danego kraju z szeregiem innych krajów, a także średnią dla całej UE. Raporty te wydają się być szczególnie przydatne dla organizacji w danym kraju, ponieważ mogą przedstawiać jedynie fragmentaryczny obraz sytuacji lub też mogą pomijać niektóre aspekty ważne w ogólnoeuropejskim kontekście badań i innowacji. Mogą być one także ciekawe dla organizacji, które chcą poznać przyczyny stojące za pozycją lub rolą danego kraju, a tym samym uczyć się na doświadczeniach z innych krajów.
Ranking Nature Index
Nature Index to międzynarodowy ranking instytucji naukowych, stworzony w oparciu o kryterium liczby prac opublikowanych w wybranych czołowych pismach naukowych i udziale autorów z danej instytucji wśród współautorów tych prac (ostatnie zestawienie objęło publikacje od 1 kwietnia 2019 r. do 31 marca 2020 r.)
W rankingu państw na podium uplasowały się kolejno Stany Zjednoczone, Chiny i Niemcy. Polska zajęła w nim. 24. miejsce. Odnośnie rankingu instytucji, liderami są Chińska Akademia Nauk, Harvard i Towarzystwo Maxa Plancka. Spośród polskich instytucji w tegorocznym Nature Index najlepszy wynik osiągnęła Polska Akademia Nauk, która uplasowała się na 236. miejscu w zestawieniu. Za PAN znalazły się Uniwersytet Warszawski (382. miejsce) i Uniwersytet Jagielloński (467. miejsce).
Jeżeli chcesz otrzymywać informacje od Biura PolSCA, zapisz się do naszego newslettera!
Opublikowano: 2020-06-30
Autor: J. Kramarczyk
