Zmiana klimatu i degradacja środowiska stanowią realne zagrożenie dla Europy i reszty świata. Aby sprostać tym wyzwaniom, Unia Europejska przyjęła ambitną wizję i strategię wsparcia nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarki, która w 2050 r. osiągnie neutralność emisyjną, w której nastąpi oddzielenie wzrostu gospodarczego od zużywania zasobów i w której żadna osoba ani żaden region nie pozostaną w tyle.
Ta strategia to ogłoszony w grudniu 2019 r. Europejski Zielony Ład (ang. EU Green Deal – EGD) opierający się na planie działań umożliwiających:
- bardziej efektywne wykorzystanie zasobów dzięki przejściu na czystą gospodarkę o obiegu zamkniętym,
- przeciwdziałanie utracie bioróżnorodności i zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń.
Komunikat Komisji – Europejski Zielony Ład [zestawienie wersji EN i PL]
Na tej podstawie UE do 2050 r. stanie się kontynentem neutralnym dla klimatu. To jedyna w swoim rodzaju okazja do modernizacji gospodarki i społeczeństwa UE i ukierunkowania ich na sprawiedliwą i zrównoważoną przyszłość. Osiągnięcie tych celów będzie wymagało współdziałania na wielu płaszczyznach. Badania i innowacje odegrają centralną rolę w:
- przyspieszeniu i umożliwieniu koniecznych zmian – naukowcach, technologicznych i społecznych,
- demonstrowaniu i wdrażaniu nowych rozwiązań oraz minimalizowania ryzyk,
- angażowanie obywateli w innowacje społeczne.
W ramach Europejskiego Zielonego Ładu, wyróżniamy szereg obszarów zaangażowania:
- Działania w dziedzinie klimatu – neutralność klimatyczna w UE do roku 2050
- Bioróżnorodność – ochrona naszego wrażliwego ekosystemu
- Eliminowanie zanieczyszczeń – środki mające na celu szybkie i skuteczne ograniczenie zanieczyszczeń
- Od pola do stołu – sposoby na bardziej zrównoważony łańcuch żywnościowy
- Zrównoważone rolnictwo – zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w UE dzięki wspólnej polityce rolnej (WPR)
- Czysta energia – szansa dla alternatywnych, ekologiczniejszych źródeł energii
- Zrównoważony przemysł – sposoby na bardziej zrównoważone i przyjazne środowisku cykle produkcyjne
- Budowa i renowacja – sektor budowlany musi stać się bardziej ekologiczny
- Zrównoważona mobilność – promowanie bardziej zrównoważonych środków transportu
Konkurs Zielony Ład w Horyzoncie 2020
Aby odpowiedzieć na pilne potrzeby i ambicje związane z celami Europejskiego Zielonego Ładu, zaplanowano dodatkowy konkurs o wartości około 1 mld EUR w ramach Horyzontu 2020 – obecnego programu ramowego ds. badań i innowacji.
Konkurs dot. Zielonego Ładu (ang. Green Deal Call – GDC) wesprze badania i innowacje w celu sprawiedliwej i zrównoważonej transformacji społecznej mającej na celu „pozostawienie nikogo za sobą”. Oczekuje się, że wybrane projekty przyniosą namacalne i widoczne wyniki, stosunkowo szybko pokażą, w jaki sposób badania i innowacje mogą dostarczyć konkretnych rozwiązań dla głównych priorytetów Europejskiego Zielonego Ładu.
Konkurs GDC będzie wspierał:
- pilotaże, projekty demonstracyjne i innowacyjne produkty,
- innowacje dla lepszego zarządzania zieloną i cyfrową transformacją,
- innowacje społeczne i innowacyjne łańcuchy wartości.
Ponadto, oprócz rozwoju technologicznego i demonstracji, konkurs zachęca do opracowania nowych sposobów na zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i wzmocnienie pozycji obywateli.
Konkurs GDC obejmuje 11 obszarów:
- Osiem obszarów tematycznych odzwierciedlających kluczowe kierunki prac w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. W każdym obszarze co najmniej jeden temat dotyczy wyzwań przedstawionych w obszarach zaangażowania. Tematy dotyczą konkretnych, ukierunkowanych na efekt innowacji technologicznych i społecznych, które mogą stosunkowo szybko pomóc w zrównoważonej transformacji.
- Trzy obszary horyzontalne (wzmocnienie wiedzy, wzmocnienie pozycji obywateli i współpraca międzynarodowa), które obejmują osiem obszarów zaangażowania i oferują perspektywę długoterminową w zakresie realizacji przekształceń określonych w Europejskim zielonym ładzie.
Konsultacje publiczne w zakresie konkursu GDC trwały od 19 maja do 3 czerwca i w ich ramach zebrano prawie 6000 odpowiedzi ankietowych oraz przesłano blisko 500 opinii. Wyniki tego procesu można znaleźć na stronie internetowej Konkursu Zielony Ład.
Co najistotniejsze, na ww. stronie – w podziale na 11 obszarów tematycznych – można już teraz pobrać wstępne założenia tematów konkurowych wraz ze slajdami KE omawiającymi poszczególne tematy. UWAGA – są to materiały w toku dyskusji na forum Komitetów Programowych H2020, a ich finalna wersja zostanie dopiero przyjęta.
Kalendarium konkursu GDC:
- połowa września 2020 – formalne przyjęcie aktualizacji Programu pracy 2018-2020 w zakresie konkursu GDC
- połowa września 2020 – publikacja konkursu i otwarcie naboru
- 22 -24 września 2020 – możliwość znalezienia potencjalnych partnerów projektu podczas Europejskich Dni Badań i Innowacji (EU R&I Days)
- koniec stycznia 2021 – zakończenie naboru wniosków.
W oparciu o powyższe materiały, już dzisiaj warto rozważyć udział w konkursie GDC oraz rozpocząć prace w celu przygotowania wniosku, w tym poszukiwania międzynarodowych partnerów. Biuro PolSCA serdecznie zaprasza do kontaktu przedstawicieli krajowego środowiska naukowego – w szczególności przedstawicieli instytutów Polskiej Akademii Nauk – zainteresowanych udziałem w konkursie!
Jeżeli chcesz otrzymywać informacje od Biura PolSCA, zapisz się do naszego newslettera!
Opublikowano 2020-06-08
Autor: T. Poprawka
