Umiejętność identyfikowania i angażowania różnych podmiotów do wspólnej pracy nad projektami badawczymi jest kluczowym krokiem w rozwiązywaniu istotnych wyzwań związanych ze zmianami klimatu. Dlatego właśnie 29 września Biuro Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli zorganizowało sesję informacyjną pt.: How to involve stakeholders in the climate-related R&I projects?, która była częścią V edycji konferencji Polish Scientific Networks Climate „Change: Science & Society” (Wrocław, 28 – 30 września 2022). Konferencja miała charakter interdyscyplinarny i międzynarodowy. Uczestniczyli w niej czołowi badacze i eksperci klimatyczni z Polski i całego świata, dyskutując różne aspekty wpływu zmian klimatu na środowisko i społeczeństwo oraz odpowiednie metody reagowania na te zmiany.
Dzięki zorganizowanej przez Biuro PolSCA sesji informacyjnej uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, dlaczego do realizacji swoich projektów warto angażować interesariuszy i korzystać z podejścia wielopodmiotowego (ang. multi-actors approach). Mogli również poznać konkretne metodologie i cenne wskazówki dotyczące tworzenia „żywych laboratoriów” (ang. living labs) i angażowania lokalnych społeczności, którymi dzielili się lokalni praktycy.
Sesja rozpoczęła się od krótkiej prezentacji działalności Biura PolSCA PAN w Brukseli, ale jej główną część otwarło przemówienie wygłoszone przez dr Heather MCKHANN z French National Research Institute for Agriculture, Food and Environment, reprezentującą jednocześnie Joint Programming Initiative on Agriculture, Food Security and Climate Change (FACCE-JPI). Dr McKhann przedstawiła ideę oraz wartość dodaną płynącą z angażowania interesariuszy w badania naukowe, zwłaszcza poprzez powstające w Europie coraz częściej „żywe laboratoria”. Jednocześnie wprowadziła zebranych w tematykę rozwijanego obecnie pod jej kierownictwem European Partnership on Agroecology Living Labs and Research Infrastructure.
Następnie uczestnicy sesji mieli okazję spotkać się z praktykami: prof. Lidią SAS PASZT i panią Joanną SUCHOMSKĄ, które zaprezentowały dwa różne przykłady działających w Polsce „żywych laboratoriów”, a także podzieliły się swoimi doświadczeniami dotyczącymi partycypacji różnych aktorów w ich pracy naukowej.
Prof. Lidia Sas Paszt jest ekspertką w dziedzinie biotechnologii, afiliowaną przy Instytucie Ogrodnictwa PIB w Skierniewicach. Na co dzień współpracuje z różnymi interesariuszami, m.in. firmami, lokalnymi producentami, rolnikami i ogrodnikami. Przykładem projektów angażujących wielu różnych aktorów są realizowane przez nią: projekt Bio-Fertil oraz projekt Living Lab on Microbiome-Based Solutions for Organic Agriculture (koordynowany przez prof. Magdalenę Frąc z Instytutu Agrofizyki PAN w Lublinie). Podczas sesji prof. Sas Paszt przedstawiła również cele przyszłego Centrum Innowacyjnych i Zrównoważonych Technologii Ogrodniczych (ang. Centre for Innovative and Sustainable Horticultural Technologies) – kompleksu laboratoryjnego, który powstanie w Instytucie Ogrodnictwa jako przestrzeń włączania w pracę naukową producentów, przedsiębiorców, rolników i innych interesariuszy pracujących w tym obszarze.
Kolejną prelegentką była Pani Joanna SUCHOMSKA, socjolog z toruńskiej Pracowni Zrównoważonego Rozwoju – organizacji pozarządowej wspierającej samorządy w kształtowaniu polityk lokalnych i podejmowaniu decyzji opartych na procesach partycypacyjnych. Pani Suchomska podzieliła się z uczestnikami swoim doświadczeniem, dobrymi praktykami i wskazówkami na podstawie różnych działań podejmowanych przez Pracownię oraz na bazie podejmowanych przez siebie prób stworzenia Urban Living Lab w Słupsku, którego założenia opracowano w ramach projektu międzynarodowego Creating Interfaces (finansowanego przez JPI Urban Europe).
Po prezentacjach miało miejsce krótkie wystąpienie dr Krzysztofa MĄCZKI, socjologa z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który zajmuje się socjologią środowiska i partycypacją społeczną, ze szczególnym uwzględnieniem różnych technik konsultacji społecznych. Dr Mączka podzielił się z zebranymi ważnymi spostrzeżeniami na temat polskiego krajobrazu oraz wielorakich wyzwań stojących przed nami w kwestii angażowania interesariuszy w badania.
Spotkanie zakończyło się sesją pytań i odpowiedzi oraz ożywioną dyskusją, w której uczestnicy dzielili się refleksjami na temat wartości dodanej i wpływu udziału interesariuszy w ich projektach naukowych.
Organizatorami konferencji Polish Scientific Networks Climate „Change: Science & Society” we Wrocławiu były: Akademia Młodych Uczonych PAN, Uniwersytet Wrocławski, Stowarzyszenie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
