Plany równości płci. Przewodnik Biura PolSCA

Instytuty naukowe PAN wprowadzają plany na rzecz równości płci. Jednostkom, które takie dokumenty przygotowują, pomocny będzie poradnik opracowany przez Biuro Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli. Zapewnienie równości płci w instytucjach naukowych wkrótce będzie brane pod uwagę w procesie przyznawania grantów w konkursach z Horyzontu Europa, MSCA i ERC.

Plany na rzecz równości płci mają udoskonalić politykę rekrutacyjną i kadrową tak, aby umożliwić wszystkim pracownikom i doktorantom wolny od przeszkód rozwój naukowy i osobisty. Mają także ułatwiać łączenie pracy z życiem rodzinnym pracownic i pracowników, a także doktorantek i doktorantów, np. przez umożliwienie elastycznych godzin pracy oraz pracy zdalnej. Plany są potrzebne również dlatego, że staną się wymogiem formalnym w konkursach o granty Horyzontu Europa, w których nabór wniosków kończy się w 2022 r. lub później.

Pozytywne postawy wobec różnorodności

W Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN im. Ludwika Hirszfelda we Wrocławiu taki plan został wprowadzony w lipcu tego roku. – Główne założenia planu to wzrost świadomości istotności zagadnień równościowych oraz wzmocnienie pozytywnych postaw wobec różnorodności, budowanie pozytywnych relacji wśród społeczności instytutu, a także wspomaganie rozwoju karier naukowych każdej osoby niezależnie od płci – tłumaczy Magdalena Wieczorek, główna specjalistka ds. projektów w instytucie.

Plan ma pomóc osiągnąć równowagę płci w rekrutacji pracownic i pracowników oraz w szkole doktorskiej, a także zwiększyć zrównoważoną reprezentację płci w gremiach instytutu, w tym w przewodniczeniu w komisjach, w kadrze zarządczej, w zespołach eksperckich i recenzenckich oraz przewodniczeniu wydarzeniom naukowym i popularyzatorskim. W instytucie trwają prace nad powołaniem pełnomocnika ds. równości płci.

Monitorowanie zatrudnienia

Równościowy dokument jest właśnie wprowadzany w Instytucie Oceanologii PAN w Sopocie. – Prace nad planem pokazały, że nasza, prowadzona od wielu lat według klarownych zasad polityka kadrowa jest optymalna. Naczelną zasadą stosowaną w instytucie w procesie rekrutacji – nie tylko na stanowiska naukowe – jest, aby podstawą oceny pracownika były jego kwalifikacje, jakość i efektywność pracy. Efektem takiej polityki zatrudniania, zgodnej ze standardami etyki i niedyskryminującej ze względu na płeć, jest utrzymujące się od wielu lat zrównoważone zatrudnienie kobiet i mężczyzn oraz zbilansowane zatrudnienie na stanowiskach kierowniczych – wyjaśnia zastępca dyrektora ds. organizacji i rozwoju Joanna Przedrzymirska-Ziółkowska.

Za wprowadzenie planu równości płci w instytucie odpowiada przewodniczący zespołu ds. wdrażania Europejskiej Karty Naukowca i Zasad Kodeksu Postępowania przy Rekrutacji Pracowników Naukowych.

Klucz do równych szans

Pracownicy Instytutu Nauk Geologicznych PAN dostrzegli, że działania równościowe są kluczowymi elementami wspomagania kariery naukowej. Stosowanie zasad równości, różnorodności i dostępności ma pomóc doceniać pracowników i doktorantów wyłącznie na podstawie kwalifikacji oraz zapewnić im informacje, np. o konkursach, konferencjach, seminariach i polityce wewnętrznej instytutu. Plan równościowy właśnie tam powstaje. – Nasze działania są częściowo prowadzone z wykorzystaniem dobrych praktyk zdobytych podczas opracowywania dokumentów niezbędnych do aplikowania o logo HR Excellence in Research, które otrzymaliśmy w 2017 r. – mówi Marta Godzwon z Biura Informacji Naukowej w Instytucie Nauk Geologicznych PAN.

– W naszym przekonaniu polityka gender equality (równość płci) jest kluczem do równych szans. Społeczność, w której nikt nie czuje się dyskryminowany, lepiej ze sobą współpracuje. Niezbędna w świecie nauki współpraca na równych zasadach – zarówno na gruncie lokalnym (wspólne badania w projektach wewnętrznych), jak i międzynarodowym (wieloautorskie publikacje, konferencje naukowe) – pokazuje, jak ważne jest zapewnienie dostępności i otwartość zróżnicowanego rynku pracy dla naukowców, aby każdy potencjał był wykorzystany w poprawie jakości B+R – argumentuje Marta Godzwon.

Kadra naukowa instytutu pochodzi z różnych krajów, dlatego najważniejsze dokumenty i regulaminy w ING PAN zostały udostępnione w języku angielskim.

Plan równości płci – jak to zrobić? Przewodnik Biura PolSCA

Jakie elementy powinien obejmować plan? Gdzie szukać inspiracji do ich stworzenia? Podstawowe kwestie związane z konstruowaniem takich dokumentów omawia opracowanie „Plan Równości Płci – jak to zrobić?”, przygotowane przez Biuro Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli.

Opracowanie Biura PolSCA to zbiór praktycznych informacji na temat wymaganych przez Komisję Europejską komponentów oraz obszarów tematycznych, które powinny zostać ujęte w dokumencie, takich jak równowaga między życiem prywatnym a zawodowym, równowaga płci w kadrze zarządczej i gremiach decyzyjnych czy w procesie rekrutacyjnym. Zawiera ono także szereg polskich i europejskich przykładów prezentujących m.in. plany na rzecz równouprawnienia płci, raporty, narzędzia, szkolenia czy projekty sfinansowane z Horyzontu 2020, poświęcone wzmacnianiu równości płci w nauce i badaniach.

Z przewodnika mogą także korzystać inne polskie jednostki naukowo-badawcze, dla których przyjęcie  planu równości płci umożliwi sięganie po fundusze z programu ramowego UE ds. badań i innowacji – Horyzont Europa.

Opracowanie przygotowane przez dr Justynę Kramarczyk z Biura PolSCA jest dostępne w formacie PDF.

Poradnik Komisji Europejskiej

Pod koniec września 2021 również Komisja Europejska udostępniła bogaty materiał wspierający organizacje w spełnieniu kryteriów Planów Równości Płci w konkursach Horyzontu Europa. Szczegółowe opracowanie odnosi się do wszystkich wytycznych i aspektów GEP, wyjaśnia, co te wymagania oznaczają w praktyce, podaje przykłady dobrych praktyk oraz zasobów, z których można korzystać w przygotowaniu GEP dla własnej organizacji. Poradnik KE jest dostępny w języku angielskim pod linkiem.


Facebook