Przyszłość UE – podsumowanie konferencji w Paryżu

W dniu 10 października 2019 r. w Stacji Naukowej PAN w Paryżu odbyła się konferencja „Przyszłość UE, współpraca wojskowa oraz relacje transatlantyckie: perspektywa Polski i Francji”. Współorganizatorami wydarzenia były także następujące instytucje: CERI Sciences Po z Paryża, Biuro Promocji Nauki PAN PolSCA w Brukseli i Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM).

Konferencję otworzyły krótkie wystąpienia: dr hab. Macieja Foryckiego, dyrektora Stacji Naukowej PAN z Paryża, dra Sławomira Dębskiego, dyrektora PISM, prof. Alain Dieckhoff, dyrektora CERI Sciences Po oraz dr hab. Małgorzaty Molędy-Zdziech, dyrektor Biura PolSCA. Zgodnie podkreślono, że konferencja wpisuje się w cykl wydarzeń odbywających się w Polsko-Francuskim Roku Nauki, obchodzonym w 2019 roku. Dyrektorzy stacji naukowych PAN zwrócili uwagę na fakt, że konferencja stanowi kolejne wydarzenie, organizowane wspólnie, co służy zacieśnianiu współpracy.

Zebranych gości przywitał również Pan Tomasz Młynarski, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Republice Francuskiej i Księstwie Monako, który uczestniczył w pierwszej części konferencji.

Pierwszy panel poświęcony został omówieniu procesu kształtowania się europejskiego krajobrazu po wyborach do Parlamentu Europejskiego („Krajobraz po wyborach do Parlamentu Europejskiego: konwergencje, różnice, wyzwania polskiej i francuskiej polityki europejskiej”). Polską stronę reprezentowali: prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski, z Uniwersytetu Łódzkiego i Narodowej Rady Rozwoju z Kancelarii Prezydenta RP oraz prof. Małgorzata Molęda-Zdziech. Stronę francuską zaś – prof. Christian Lequesne, z CERI Sciences Po i moderator – prof. Jacques Rupnik, CERI Sciences Po, ekspert do spraw Rosji i Europy. Prof. Rupnik krótko przypomniał historię polityczną integracji europejskiej, zwracając uwagę na kolejne fazy rozszerzenia UE. Przypomniał, że w 2019 roku przypada 30 rocznica – symbolicznego roku 1989 –„końca epoki żelaznej kurtyny” . Rok 1989 stał się cezurą zakończenia dualistycznego podziału w Europie. Wybory do PE z 2019 na nowo kształtują scenę polityczną, m.in. poprzez wprowadzenie na scenę partii zielonych.

Prof. Żurawski vel Grajewski kładł nacisk aspekty geopolityczne i na zagrożenia ze strony Rosji. Z czego wynika konieczność utrzymania stałej gotowości do obrony. Prof. Molęda-Zdziech podkreśliła rolę wysokiej frekwencji w wyborach do PE, co stanowi nową jakość i jest znakiem zaangażowania obywatelskiego. W wystąpieniu skupiła się na ewolucji wizerunku Europy oraz wzajemnego postrzegania Francji i Polski, odwołując się do badań opinii publicznej.  Zauważyła, że percepcja Polski w Europie przez Francuzów uległa zmianie. Przypomniała, że gdy studiowała we Francji w latach 80. XX wieku, traktowano ją jako przedstawicielkę Europy Wschodniej. Gdy współpracowała ze Sciences Po na początku XXI w. była już reprezentantką Europy Środkowej i Wschodniej. Aktualnie zaś, coraz częściej Francuzi przywołują kategorię Europy Środkowej (fr. médiane). Wyniki badań CBOS dotyczące postrzegania roli Francji w Europie wskazują, że Francja traci na pozytywnym postrzeganiu. Również wizerunek prezydenta Macrona ulega zmianie: coraz rzadziej badani dostrzegają w nim męża stanu.

Drugi panel dotyczył przyszłości w zakresie polityki wojskowej (“Prospects for military cooperation: CSDP (in particular PESCO), NATO and the European Intervention Initiative (E2I). Do udziału w nim zaproszeni zostali: dr Hugo Meijer, Research fellow, CNRS/CERI Sciences Po oraz dr Marcin Terlikowski, kierownik International Security Programme w  PISM-ie. Strona polska kładła nacisk na konieczność wzmocnienia nakładów na tę politykę przez państwa narodowe, w tym Polskę. Francuski ekspert podkreślał potrzebę odejścia od tradycyjnego podejścia do kwestii obronności, wywołaną m.in. zmianami technologicznymi, które wpłynęły na transformację tej polityki oraz globalny charakter zagrożeń.

Ostatni panel zatytułowany „The transformation of international relations” dotyczył przemian w stosunkach międzynarodowych. Wzięli w nim udział: dr Sławomir Dębski, z PISM oraz prof. Alain Dieckhoff, z CERI, Sciences Po, a moderatorką była dr hab. Agnieszka Cianciara, z Instytutut Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Profesor Cianciara prosiła panelistów o wzajemną ocenę roli Polski i Francji w polityce międzynarodowej, wskazaniem jej mocnych i słabych punktów.

Zamknięcia i krótkiego podsumowania konferencji dokonał dr Łukasz Jurczyszyn, ekspert PISM w programie Trójkąta Weimerskiego. Konferencja spełniła stawiany jej cel, umożliwiając ekspertom oraz akademikom z Polski i Francji wymianę analiz i doświadczeń na tematy poruszane podczas trzech paneli. Uczestnicy dyskusji panelowych przedstawili fakty oraz zarysowali perspektywy odnośnie przyszłości UE, współpracy wojskowej obu państw, oraz relacji Europy z USA, które ulegają tak dynamicznej zmianom.

W czasie obiadu, do uczestników konferencji dotarła wiadomość o przyznaniu Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Oldze Tokarczuk. Ta informacja spotkała się z owacyjnym przyjęciem, a francuscy koledzy gratulowali nam takiego wyróżnienia.

Szczegółowy program wydarzenia wraz ze zdjęciami znajduje się pod linkiem tutaj.