Polska jednym z 3 krajów UE-13 (obok Rumunii i Estonii), które osiągnęły najwyższe wskaźniki w konkursie Zielonego Ładu – ogłoszonego w ubiegłym roku jeszcze w ramach programu ramowego Horyzont 2020! Do polskich jednostek trafi łącznie 11,7 mln euro na realizację zadań w 35 nagrodzonych projektach z udziałem polskich badaczek i badaczy. Komisja Europejska przeznaczyła 1 mld euro na sfinansowanie projektów badawczych i innowacyjnych, które przyczynią się do odpowiedzi UE na kryzys klimatyczny i pomogą chronić unikalne ekosystemy i różnorodność biologiczną Europy.
Ogłoszony 22 września 2020 r. Green Deal Call cieszył się ogromnym zainteresowaniem nie tylko środowiska akademickiego, ale również biznesu, samorządów miejskich, władz regionalnych oraz społeczeństwa obywatelskiego. Łącznie w konkursie złożono 1550 wniosków angażujących aż 28 000 wnioskodawców z 141 krajów z całego świata! W przypadku polskich zespołów naukowych było to odpowiednio: 573 wnioski, z czego 35 złożonych przez konsorcja koordynowane przez polskie organizacje. W wyniku wnikliwej ewaluacji wniosków do finansowania skierowano 73 międzynarodowe projekty badawczo-innowacyjne o łącznej wartości aż 1 mld euro, które będą realizowane przez najbliższe lata przez 1778 badaczy i innowatorów z 75 krajów.
Cieszy nas tak duże zaangażowanie polskich wnioskodawców! Gratulujemy zarówno laureatom, jak i tym, którzy zdecydowali się przystąpić do konkursu – jesteśmy przekonani, że nawiązane kontakty i nabyte doświadczenie zaprocentuje w przyszłości!
Aby uczcić sukces autorów wszystkich nagrodzonych projektów, 27 października Komisja Europejska zorganizowała wydarzenie inauguracyjne z udziałem Mariyi Gabriel, Komisarz ds. Innowacji, Badań naukowych, Kultury, Edukacji i Młodzieży. Komisarz przypomniała zebranym priorytety i oczekiwane rezultaty tego konkursu, tłumacząc w jaki sposób przyspieszy on osiągnięcie celów Europejskiego Zielonego Ładu. Podczas tego wydarzenia zaprezentowano pięć wybranych projektów obejmujących takie kwestie jak: żywność dla szkół, zielony wodór, zielone lotniska, zapobieganie pożarom i ochrona zbiorników słodkowodnych. Koordynatorzy projektów mieli okazję omówić swoje cele oraz przewidywany wpływ projektów na codzienne życie Europejczyków.
Przypomnijmy, że Europejski Zielony Ład to strategia i plan działań Unii Europejskiej, która ma na celu do 2050 r. uczynić Europę pierwszym kontynentem, który jest neutralny dla klimatu, cieszy się zrównoważoną gospodarką i nikogo nie pozostawia w tyle. Do realizacji tych priorytetów Komisja Europejska zaprosiła w ubiegłym roku europejską społeczność badawczo-innowacyjną, ogłaszając wspomniany konkurs Zielonego Ładu. O szczegółach dotyczących tego konkursu pisaliśmy na stronie internetowej PolSCA.
Wśród nagrodzonych projektów znalazły się cztery, w których rolę partnerów pełnią trzy Instytuty Polskiej Akademii Nauk.
Na wyróżnienie zasługuje również projekt FRONTSH1P, który jako jedyny w tym konkursie będzie koordynowany przez polską firmę: K-FLEX POLSKA SP ZOO. Budżet tego przedsięwzięcia wynosi 19 mln euro, a lista uczestników obejmuje aż 34 europejskie instytucje.
Instytut Maszyn Przepływowych Im Roberta Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk
Projekt LOCALISED Localised decarbonisation pathways for citizens, local administrations and businesses to inform for mitigation and adaptation action
Kierownik projektu z ramienia IMP PAN: dr hab. Jörg Verstraete, starszy specjalista w Zakładzie Energetyki Rozproszonej IMP PAN
Budżet na realizację zadań w IMP PAN: € 227 000
Streszczenie projektu (za bazą Cordis):
The objective of LOCALISED is to downscale national decarbonization trajectories consistent with Europe’s net-zero target to the local levels and provide the results to local authorities, citizens and businesses, in a way that would speed up the uptake of mitigation and adaptation actions. To this end, the project will create effective and clearly understandable tools that transform localised data on possible decarbonisation pathways by 2030 and 2050 into knowledge for action, namely: (1) the Decarbonisation Profiler for municipalities, regions and their citizens, providing information in all 24 EU languages, and (2) the Net-Zero Business Consultant tool. The tools will allow local authorities and policy-makers as well as citizens and businesses: to identify viable combinations and best practices of (sectoral) mitigation and adaptation measures for every NUTS3 region on how to reach the goals of the downscaled pathways and to introduce an adapted-to-case service for implementation and monitoring of SECAPs. This is closing a gap as the few currently available European platforms providing information on energy transition to net-zero in Europe have so far limited their scope and results to the national level (EUCalculator, INNOPATHS, CTI-2050), which is of little use at the level where the changes must be implemented. The project will additionally engage with EU citizen groups to inform how climate change and different EU net-zero scenarios positively and negatively affect their life and what share of mitigation can be enhanced via key behavioural change. Three local and five associated partners from local and regional administrations and business organisations will inform the development and test the tools. They will also be instrumental in supporting upscaling and replication through local and European dissemination and networking.
Rola IMP PAN w realizacji projektu (za dr inż. Weroniką Radziszewską):
Rolą Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w projekcie LOCALISED jest implementacja algorytmów dezagregacji danych przestrzennych z użyciem metod sztucznej inteligencji, wsparcie techniczne w ocenie technologii energetycznych wykorzystujące doświadczenie Instytutu w dziedzinie inżynierii mechanicznej i współtworzenia baz danych zawierających metody adaptacji zmian klimatu i łagodzenia ich skutków. Instytut będzie też wspierał partnerów, m.in. Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot, i partnerów stowarzyszonych, m.in. miasto Sopot i Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny, w organizacji spotkań z przedsiębiorstwami i mieszkańcami, które pozwolą zrozumieć stosunek lokalnych społeczności do zmian legislacyjnych i inwestycji pro-ekologicznych oraz dekarbonizacyjnych. Celem projektu jest stworzenie narzędzi, które pomogą zrozumieć jak ambitne europejskie i narodowe plany przeciwdziałania zmianom klimatu wpływają na lokalne społeczności, czyli miasta, mieszkańców i przedsiębiorstwa.
Projekt HYPERGRYD Hybrid coupled networks for thermal-electric integrated smart energy Districts
Kierownik projektu z ramienia IMP PAN: mgr inż. Sebastian Bykuć, Kierownik Zakładu Energetyki Rozproszonej
Budżet na realizację zadań w IMP PAN: € 220 312.5
Streszczenie projektu (za mgr inż. Sebastianem Bykuć):
HYPERGRYD ma na celu opracowanie zestawu replikowalnych i skalowalnych, efektywnych kosztowo rozwiązań technicznych, które umożliwią integrację OZE z sieciami cieplnymi i elektrycznymi, w tym opracowanie innowacyjnych kluczowych komponentów, równolegle z usługami ICT w celu właściwej obsługi systemów zwiększonej złożoności od poziomu budynku do poziomu Lokalnej Wspólnoty Energetycznej. HYPERGRYD przyspieszy zrównoważoną transformację, planowanie i modernizację sieci ciepłowniczych i chłodniczych (DHC) w kierunku czwartej i piątej generacji. Projekt ma również na celu opracowanie systemu zarządzania przepływami energii elektrycznej i cieplnej w zespole zintegrowanych systemów energetycznych w czasie rzeczywistym. Podczas projektu rozwiązania HYPERGRYD zostaną wdrożone w 4 przypadkach Live-In-the-Labs w 3 reprezentatywnych strefach klimatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem ich opłacalności i potencjalnej powtarzalności. IMP PAN kieruje właśnie tym pakietem roboczym poświęconym wdrożeniu, demonstracji i ewaluacji opracowanych narzędzi, technologii i usług do modelowania w tych czterech lokalizacjach w Europie w ramach Living Labs i Lokalnych Wspólnot Energetycznych. Ten pakiet roboczy ma również na celu ocenę wpływu rozwiązań HYPERGRYD na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo.
Rola IMP PAN w realizacji projektu (za mgr inż. Sebastianem Bykuć):
W szczególności IMP PAN będzie odpowiedzialny za prace w obszarze demonstratora w Centrum Badawczym KEZO w Polsce. Wybrane technologie (pompy ciepła, nowatorska jednostka magazynowania energii, system sterowania) opracowane w ramach projektu zostaną zainstalowane, przetestowane i ocenione w KEZO, obok istniejących jednostek grzewczych/chłodzących zintegrowanych z lokalnym systemem energetycznym.
Poniższa fotografia przedstawia zespół projektu HYPERGRYD i pochodzi ze strony: https://arcbcn.cat/es/hypergryd/
Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk
Projekt REST-COAST Large scale RESToration of COASTal ecosystems through rivers to sea connectivity
Kierownik projektu z ramienia IBW PAN: dr hab. inż. Grzegorz Różyński
Budżet na realizację zadań w IBW PAN € 172 000
Streszczenie projektu (za dr hab. inż. Grzegorzem Różyńskim):
Celem projektu REST-COAST jest pokazanie do jakiego stopnia renaturalizacja obszarów przybrzeżnych, wykonana w dużych skalach przestrzennych, jest rozwiązaniem o niskiej emisyjności CO2, przyczyniającym się do adaptacji do zmian klimatu oraz redukcji ryzyka występującego na zagrożonych, nisko położonych obszarach, w połączeniu z korzyściami dla ich bioróżnorodności. Proponowane rozwiązania mają mieć charakter „rewolucji renaturyzacyjnej” w celu przezwyciężenia obecnych barier technicznych, finansowych i socjo-ekonomicznych, istniejących razem z lukami w zakresie zarządzania i wiedzy naukowej. Podejście to zostanie zademonstrowane w formie studiów przypadku, wykonanych w zagrożonych jednostkach brzegowych (delty rzeczne, odcinki ujściowe rzek oraz laguny), gdzie występują również naturalne zagrożenia, które negatywnie oddziałują na dobrostan lokalnych społeczności. Polskim studium przypadku jest opracowanie strategii zarządzania sztuczną wyspą, powstającą podczas realizacji przekopu Mierzei Wiślanej, która ma osiągnąć charakter schronienia dla zagrożonych gatunków ptaków.
Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk
Projekt ILIAD INTEGRATED DigitaL Framework FOR Comprehensive MARITIME DATA AND INFORMATION SERVICES
Kierownik projektu z ramienia ICHB PAN: dr Raul Palma de Leon, Kierownik Działu Analityki i Semantyki Danych w ICHB PAN – PCSS.
Budżet na realizację zadań w ICHB PAN: € 329 000
Streszczenie projektu (za bazą Cordis):
ILIAD builds on the assets resulting from two decades of investments in policies and infrastructures for the blue economy and aims at establishing an interoperable, data-intensive, and cost-effective Digital Twin of the Ocean (DTO). It capitalizes on the explosion of new data provided by many different earth sources, advanced computing infrastructures (cloud computing, HPC, Internet of Things, Big Data, social networking, and more) in an inclusive, virtual/augmented, and engaging fashion to address all Earth Data challenges. It will contribute towards a sustainable ocean economy as defined by the Centre for the Fourth Industrial Revolution and the Ocean, a hub for global, multistakeholder co-operation. The ILIAD DTO will fuse a large volume of diverse data, in a semantically rich and data agnostic approach to enable simultaneous communication with real world systems and models. Ontologies and a standard style-layered descriptor will facilitate semantic information and intuitive discovery of underlying information and knowledge to provide a seamless experience. The combination of geovisualisation, immersive visualization and virtual or augmented reality allows users to explore, synthesize, present, and analyze the underlying geospatial data in an interactive manner. The enabling technology of the ILIAD DTO will contribute to the implementation of the EU?s Green Deal and Digital Strategy and to the achievement of the UN Ocean Decade’s outcomes and Sustainable Development Goals. To realize its potential, ILIAD DTO will follow the System of Systems approach, integrating all existing EU Earth Observing and Modelling Digital Infrastructures and Facilities. To promote additional applications through ILIAD DTO, the partners will create the ILIAD Marketplace. Like an app store, providers will use the ILIAD Marketplace to distribute apps, plug-ins, interfaces, raw data, citizen science data, synthesized information, and value-adding services derived from the ILIAD DTO.
Rola ICHB PAN – PCSS w realizacji projektu (za dr Raulem Palma de Leon):
PCSS będzie koordynował działania związane z opracowaniem Modelu Informacji Oceanicznej (OIM), który będzie stanowił podstawę dla tworzenia interoperacyjnych usług, a także przyczyni się do wdrożenia tych usług, w szczególności stworzenia i udostępnienia semantycznie-zorientowanych potoków przetwarzania danych. Ponadto PCSS wniesie wkład w ogólny projekt architektury i specyfikacje interfejsów API oraz będzie jednym z dostawców infrastruktury projektowej.
