W ramach wspólnej inicjatywy Biura PolSCA oraz przedstawicielstwa Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Brukseli – Business Science Poland – w dniu 21 czerwca odbyło się spotkanie online dotyczące jednego z obszarów misji europejskich wdrażanych w ramach Horyzontu Europa. Misja neutralne klimatycznie i inteligentne miasta będzie wspierać nowe pomysły, badania naukowe i innowacje, które pomogą miastom w przeprowadzeniu systemowej transformacji w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Spotkanie pod nazwą „Misja 100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 r. – dla obywateli, dzięki obywatelom” rozpoczęło się od prezentacji głównych celów i założeń misji przez ekspertkę z Komisji Europejskiej – p. Rosalinde van der Vlies (Dyrektoriat Generalny ds. Badań i Innowacji). Natomiast dwa panele dyskusyjne były moderowane przez prof. Hannę Gronkiewicz-Waltz – przewodniczącą Zarządu Misji „Neutralne klimatycznie i inteligentne miasta”. Po stronie Polskiej Akademii Nauk udział w dyskusji wzięli: dr Cezary Mazurek – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowego afiliowanego przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN, oraz prof. Bożena Degórska – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
Pozostałymi rozmówcami byli tacy eksperci w zakresie tematyki miejskiej jak: Aldo Vargas (Krajowy Punkt URBACT, Związek Miast Polskich), dr Dawid Krysiński (Uniwersytet Wrocławski), Katarzyna Dyzio (Biuro Aktywności Miejskiej Urzędu Miasta Łodzi) oraz Marta Bejnar-Bejnarowicz (Kongres Ruchów Miejskich).
W dyskusji pod nazwą „Transport – zintegrowane planowanie miejskie” dr Cezary Mazurek podkreślił kluczową rolę technologii, a szerzej rzecz biorąc transformacji cyfrowej w rozwoju miast w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej. jednocześnie pokazał on – na przykładzie Poznania – jak technologia jest już wykorzystywana w tym obszarze, tj. wskazując na możliwość kreowania zielonego, ekomobilnego miasta, obejmującego przyjazny dla środowiska i zrównoważony transport. Po drugie, omówił zintegrowane rozwiązania cyfrowe z zakresu monitorowanie poziomu zanieczyszczenia powietrza w konkretnych miejskich lokalizacjach, dzięki czemu możliwe jest lepsze planowanie i zarządzanie ruchem. Ponadto, dr Mazurek odniósł się do różnych form aktywizowania mieszkańców: od prowadzenia „żywych” laboratoriów (ang. living labs) poprzez współpracę z ekspertami, działalność miejskich think tanków aż do funkcjonowania specjalnej przestrzeni co-workingowej.
Z kolei prof. Degórska powiązała rozwój miast w kierunku neutralnej klimatyczności z planowaniem układów zieleni, wskazując równocześnie na silne zależności między tym procesem, rozwojem transportu a zmianami klimatu. Jej zdaniem, konieczne jest zastosowanie odpowiednich instrumentów planistycznych, m.in. dużo wcześniejsze planowanie terenów miejskiej zieleni, które pozwoli na racjonalne projektowanie rozwiązań, zwiększających poziom jakości życia mieszkańców miast. Jeszcze innym aspektem, poruszonym w dyskusji, był problem rozlewania się miast – w tym zakresie potencjalnym antidotum może być wdrożenie koncepcji „zielonego pierścienia”, która umożliwia do pewnego stopnia niwelowanie negatywnych skutków urbanizacji.
Dyskutanci obu paneli zwracali kilkakrotnie także uwagę na różne wyzwania w zakresie zarządzania miastem, a także konieczność zaciśnienia współpracy między władzami miejskimi a mieszkańcami, szczególnie gdy w grę wchodzą konsultacje publiczne i budżet obywatelski. W tym duchu, mówiono o „mieście współtworzonym”, o „ko-kreacji”, gdzie przywiązuje się dużą wagę do procesu zbierania informacji od mieszkanców, przedstawiania im bilansu korzyści i strat danego rozwiązania, tłumaczenia poszczególnych ruchów miejskich władz na „język lokalny”, a także uwydatnia rolę liderów lokalnych i ruchów miejskich, które są traktowane po partnersku.
Pełna agendę spotkania można pobrać tutaj. Raport dot. Misji dostępny jest pod linkiem.
