Konsultacje społeczne na temat przeszłości, teraźniejszości i przyszłości europejskich programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2014–2027. Wypełnij ankietę i podziel się swoimi opiniami na temat wyników programu Horyzont 2020 i programu Horyzont UE oraz ukształtuj priorytety UE w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2025–2027. Masz czas do 23 lutego!
Konsultacje społeczne programów ramowych UE
Komisja Europejska w grudniu 2022 zainicjowała największe w historii konsultacje publiczne na temat przeszłych, obecnych i przyszłych programów UE w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programów ramowych w lata 2014–2027. Zgodnie z działaniami Komisji na rzecz lepszego stanowienia prawa, zainteresowani będą mogli dzielić się swoimi opiniami na temat wyników programu Horyzont 2020 i programu Horyzont Europa, a także kształtować kierunki strategiczne Planu strategicznego HE na lata 2025–2027. Konsultacje trwają 12 tygodni, a pytania są dostępne w języku angielskim, niemieckim i francuskim. Uczestnicy mogą udzielać odpowiedzi we wszystkich językach UE, w tym i w j. polskim. W przypadku pytań związanych z konsultacją możliwy jest kontakt z KE via RTD-PUBLIC-CONSULTATION-HORIZON@ec.europa.eu.
Możesz dowiedzieć się więcej na ten temat szczegółowo TUTAJ, gdzie znajdziesz dodatkowe informacje na temat harmonogramu ewaluacji, oraz konkretnie na temat kluczowych ścieżek wpływu Horyzontu Europa oraz oceny wpływu programu.
Konsultacje społeczne umożliwiają uczestnikom:
- Zwrócenie uwagi na pozytywne osiągnięcia jak i niedociągnięcia lub braki poprzedniego programu UE w zakresie badań naukowych i innowacji Horyzont 2020, jego adekwatność oraz procedury związane z procesem składania wniosków i zarządzaniem finansowaniem;
- Wyrażanie opinii na temat dotychczasowego projektowania i implementacji programu Horyzont Europa w analogicznym jak wyżej zakresie
- Określenie przyszłych priorytetów Planu strategicznego na lata 2025–2027, w postaci wkładu w pojawiające się potrzeby w zakresie badań naukowych i innowacji, synergii między programami UE itp.
Składowe procesu konsultacyjnego
Niniejsze konsultacje mają na celu zebranie opinii instytucji badawczych, przedsiębiorstw, organizacji konsumenckich, a także organizacji pozarządowych, władz publicznych i innych zainteresowanych stron na temat programów ramowych (PR) Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji, Horyzont 2020 (8. PR) i Horyzont Europa (9. PR).
Konsultacje składają się z pięciu części:
- Sekcja A „O Tobie” zawiera informacje o profilu respondenta.
- Sekcja B koncentruje się na poprzednim programie Horyzont 2020 (2014–2020) i ma na celu zebranie informacji zwrotnych i dowodów w celu wyciągnięcia wniosków z przeszłości. Ta część konsultacji zostanie uwzględniona w ocenie ex post programu Horyzont 2020.
- Sekcja C koncentruje się na bieżącym programie Horyzont Europa (2021–2027) i ma na celu podsumowanie tego, czego obecnie doświadczają zainteresowane strony, w celu ewentualnego dostosowania bieżących działań. Ta część konsultacji zostanie uwzględniona w ocenie śródokresowej programu Horyzont Europa obejmującej lata 2021–2023.
- Sekcja D gromadzi poglądy i opinie dotyczące nadchodzącego Planu strategicznego programu Horyzont Europa na lata 2025 – 2027. Kwestionariusz dotyczy przyszłych wyzwań społecznych, które powinny kształtować przyszłe działania UE w zakresie badań naukowych i innowacji, mocnych i słabych stron europejskiego systemu badań naukowych i innowacji, misji UE, partnerstw europejskich oraz synergii z innymi programami UE.
- Sekcja E zawiera pytania o najważniejsze wyciągnięte wnioski i przesłania na przyszłość. Jeśli sobie tego życzysz, w tej sekcji możesz przesłać swoje stanowisko.
PAMIĘTAJ: Możesz wypełnić tylko jedną lub więcej części formularza konsultacji.
Ponieważ prowadzony proces konsultacji dotyczy przeszłości, teraźniejszości i przyszłości europejskich programów ramowych ds. badań i inowacji, niektóre tematy zostały omówione w kilku sekcjach. Na przykład zarówno sekcja B (Horyzont 2020), jak i sekcja C (Horyzont Europa) badają, w jaki sposób programy przyczyniły się (lub przyczyniają się) do transformacji klimatycznej, zdrowotnej, cyfrowej i przemysłowej. Podobnie w obu sekcjach zadawane są pytania dotyczące implementacji programu i procedur administracyjnych w celu uproszczeń programu Horyzont Europa.
Możesz zapisać swój wkład jako wersję roboczą na serwerze i kontynuować później lub innego dnia. Twoje odpowiedzi będą traktowane jako poufne i będą przetwarzane statystycznie. Wyniki zostaną zanonimizowane i przedstawione na poziomie zbiorczym wyłącznie w raporcie wyników.
Poniżej znajdziesz opisy dotyczące sekcji B – D, wraz z odpowiednimi informacjami podstawowymi oraz listą kluczowych pytań ewaluacyjnych.
Końcowa ocena programu Horyzont 2020 (sekcja B)
Program Horyzont 2020 to unijny program finansowania badań naukowych i innowacji na lata 2014–2020, którego budżet wynosił prawie 80 mld euro. Ogólne cele programu to: (i) pomoc UE w budowaniu gospodarki i społeczeństwa opartego na wiedzy i innowacjach, (ii) promowanie inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego oraz wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu zgodnie ze strategią „Europa 2020” i innymi politykami UE oraz (iii) utworzenie i wspieranie europejskiego jednolitego rynku badań, innowacji i technologii (Europejskiej przestrzeni badawczej).
Horyzont 2020 miał w szczególności na celu:
- wzmocnienie bazy naukowej UE,
- wspieranie przywództwa technologicznego i zdolności innowacyjnych w sektorze prywatnym,
- zadbanie o to, by w dziedzinie badań naukowych i innowacji zwrócono większą uwagę na wyzwania społeczne,
- zwiększenie poziomu koordynacji transgranicznej.
Cel i zakres oceny końcowej programu Horyzont 2020
W ramach oceny przeprowadzona zostanie analiza koncepcji i realizacji, wyników i wpływu programu na gospodarkę w latach 2014–2020. Obejmie ona wszystkie instrumenty programu. Ocena pomoże we wdrażaniu obecnych unijnych polityk B+R oraz w opracowaniu kolejnego programu ramowego. Ocena dotyczyć będzie adekwatności, spójności, unijnej wartości dodanej, efektywności i skuteczności programu Horyzont 2020.
Komisja przeanalizuje uzasadnienie programu, jego realizację i osiągnięcia oraz jego długoterminowe, zrównoważony wpływ na gospodarkę. Dokona również między innymi przeglądu rozpowszechniania i wykorzystywania wyników badań naukowych, polityki otwartego dostępu do wyników naukowych oraz innych kwestii przekrojowych. W szczególności analiza efektywności obejmie przegląd kosztów i korzyści dla wnioskodawców uczestniczących w programie oraz ocenę potencjalnych zbędnych obciążeń i złożoności dla wnioskodawców i uczestników.
Przykłady pytań z kwestionariusza ewaluacji:
- Jakie są główne korzyści z uczestnictwa w programie Horyzont 2020 w porównaniu z krajowymi i/lub regionalnymi programami w zakresie badań naukowych i innowacji?
- Jakie są główne powody, które mogły uniemożliwić potencjalnym beneficjentom udział w programie Horyzont 2020?
- Twoja opinia dotycząca procedur wdrożeniowych i administracyjnych w naborach wniosków w ramach Horyzontu 2020
- Twoja opinia dotycząca oceny wniosków w ramach Horyzontu 2020
- Twoja opinia dotycząca realizacji projektu w ramach Horyzontu 2020
- Twoja opinia na temat uproszczeń wprowadzonych w programie Horyzont 2020 w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych
- Twoja opinia na temat czasu poświęconego na przygotowanie wniosku do programu Horyzont 2020 w porównaniu z 7PR i/lub innymi programami
- Twoja opinia na temat czasu i wysiłku włożonego w zarządzanie projektami w Horyzoncie 2020
- Twoja opinia na temat szeregu nowości, które zostały wprowadzone w celu zwiększenia oddziaływania programu
- Twoja opinia na temat wpływu programu na naukę, gospodarkę i/lub społeczeństwo
- Twoja opinia, w jakim stopniu partnerstwa publiczno-prywatne i publiczno-publiczne wspierane przez program Horyzont 2020 były bardziej skuteczne w porównaniu ze zwykłymi badaniami opartymi na współpracy
- Twoja opinia na temat synergii w ramach Horyzontu 2020
- Twoja opinia na temat inicjatyw mających na celu rozpowszechnianie, wykorzystywanie i dostęp do wyników badań i innowacji.
Dodatkowe wkłady do oceny końcowej Horyzontu 2020 – ponad konsultacje publiczne – zostaną przedstawione w 12 zewnętrznych badaniach oceniających obejmujących różne aspekty programu, w tym kluczowe wskaźniki skuteczności działania programu. Spośród 12 zaplanowanych badań trzy zostały już opublikowane (poniżej), podczas gdy pozostałe dziewięć powinno zostać opublikowanych z początkiem br.:
Ocena śródokresowa programu Horyzont Europa (sekcja C)
Program Horyzont Europa jest kluczowym unijnym programem finansowania badań naukowych i innowacji, którego budżet wynosi 95,5 mld EUR. Przyczynia się on do przeciwdziała zmian klimatu i do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ oraz stymuluje konkurencyjność i wzrost gospodarczy UE.
Program ułatwia współpracę i wzmacnia wpływ badań naukowych i innowacji na opracowywanie, wspieranie i wdrażanie polityk UE przy jednoczesnym stawianiu czoła globalnym wyzwaniom. Wspiera tworzenie i lepsze rozpowszechnianie doskonałej wiedzy i technologii. Tworzy miejsca pracy, w pełni angażuje unijną pulę talentów, stymuluje wzrost gospodarczy, promuje konkurencyjność przemysłową i optymalizuje wpływ inwestycji w ramach wzmocnionej Europejskiej Przestrzeni Badawczej.
Nowe elementy programu Horyzont Europa:
- Europejska Rada ds. Innowacji: Wspieranie innowacji o potencjalnym przełomowym i destrukcyjnym charakterze o potencjale zwiększania skali, które mogą być zbyt ryzykowne dla inwestorów prywatnych. Stanowi to 70 % budżetu przeznaczonego na MŚP,
- Misje: Zestawy środków mających na celu osiągnięcie odważnych, inspirujących i wymiernych celów w określonym terminie. W ramach programu Horyzont Europa istnieje pięć głównych obszarów misji,
- Polityka otwartej nauki: Obowiązkowy otwarty dostęp do publikacji i zasady otwartej nauki są stosowane w całym programie,
- Partnerstwa: Nowe podejście ukierunkowane na cele i ambitniejsze partnerstwa z przemysłem wspierające cele polityki UE.
Cel i zakres oceny śródokresowej programu Horyzont Europa
W ramach oceny przeprowadzona zostanie analiza koncepcji, realizacji i pierwszych wyników programu. Obejmie ona wszystkie instrumenty programu „Horyzont Europa” we wszystkich wspieranych dziedzinach nauki. Ocena ta pomoże w opracowaniu podstaw kolejnego programu ramowego – Nr.10. Spełnia ona również prawny obowiązek Komisji dotyczący wyjaśnienia, w jaki sposób wydatkowała środki publiczne. Ocena dotyczyć będzie adekwatności, spójności, efektywności i skuteczności oraz unijnej wartości dodanej tego programu.
Komisja przeanalizuje uzasadnienie programu, jego realizację i osiągnięcia oraz długoterminowe skutki inwestycji UE w badania naukowe i innowacje. W szczególności analiza efektywności obejmie przegląd kosztów i korzyści dla wnioskodawców uczestniczących w programie oraz ocenę potencjalnych zbędnych obciążeń i złożoności dla wnioskodawców i uczestników.
Przykłady pytań z kwestionariusza ewaluacji:
- Jakie są główne korzyści z uczestnictwa w programie Horyzont Europa w porównaniu z krajowymi i/lub regionalnymi programami w zakresie badań naukowych i innowacji?
- Jakie są główne przyczyny, które mogły uniemożliwić potencjalnym beneficjentom udział w programie Horyzont Europa?
- Twoja opinia dotycząca procedur wdrożeniowych i administracyjnych w naborach w ramach programu Horyzont Europa
- Twoja opinia na temat oceny wniosków w ramach programu Horyzont Europa
- Twoja opinia na temat realizacji projektu w ramach programu Horyzont Europa
- Jaki jest Twój poziom zadowolenia ze sposobu, w jaki Komisja Europejska realizuje różne rodzaje wsparcia w ramach programu Horyzont Europa?
- Twoja opinia na temat czasu poświęconego na przygotowanie wniosku do programu Horyzont Europa w porównaniu z programem Horyzont 2020 i/lub innymi programami
- Twoja opinia na temat czasu i wysiłku włożonego w zarządzanie projektami w Horyzoncie Europa
- Twoja opinia na temat dotychczasowej realizacji Misji UE
- Twoja opinia na temat dotychczasowej realizacji Partnerstw HE
- Twoja opinia na temat synergii w ramach Horyzontu Europa
- Twoja opinia na temat inicjatyw mających na celu rozpowszechnianie, wykorzystywanie i dostęp do wyników badań i innowacji.
Dodatkowe wkłady do oceny śródokresowej Horyzontu Europa – ponad konsultacje publiczne – zostaną uzyskane w ramach pięciu zewnętrznych analiz dot. priorytetów politycznych i obejmujących wskaźniki kluczowych ścieżek oddziaływania programu:
- dążenie do doskonałości w dziedzinie nauki (obejmująca Europejską Radę ds. Badań Naukowych, działania „Maria Skłodowska-Curie”, infrastruktury badawcze, instrumenty widening i ERA – Europejską Przestrzeń Badawczą, w tym odpowiednie partnerstwa),
- transformacja ekologiczna (obejmująca „Klimat, energetykę i mobilność” oraz „Żywność, biogospodarkę, zasoby naturalne, rolnictwo i środowisko”, w tym odpowiednie partnerstwa i misje),
- transformacja cyfrowa i przemysłowa (obejmująca „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczną”, w tym odpowiednie partnerstwa),
- odporna Europa (obejmująca „Zdrowie”, „Kulturę, kreatywność i społeczeństwo integracyjne” oraz „Bezpieczeństwo obywatelskie dla społeczeństwa”, w tym odpowiednie partnerstwa i misje),
- innowacyjna Europa (obejmująca europejskie ekosystemy innowacji, Europejską Radę ds. Innowacji, Europejski Instytut Innowacji i Technologii, w tym odpowiednie partnerstwa).
Przygotowania Planu strategicznego „Horyzont Europa” na lata 2025–2027 (sekcja D)
Plan strategiczny jest nowością w programie Horyzont Europa, określa strategiczne kierunki programu i przedstawia wkład poszczególnych jego części. Ustanawiając strategiczny program badań naukowych i innowacji, stanowi on ważny krok w kierunku programów prac. Zapewnia, aby działania UE w zakresie badań naukowych i innowacji przyczyniały się do realizacji priorytetów UE, tym neutralnej dla klimatu i ekologicznej Europy, Europy dostosowanej do ery cyfrowej oraz gospodarki, która działa na rzecz ludzi.
Plan strategiczny zawiera następujące elementy:
- kluczowe kierunki strategiczne wsparcia w zakresie badań naukowych i innowacji, w tym opis oczekiwanych skutków, zagadnień dotyczących klastrów i obszarów interwencji objętych zakresem działań,
- określenie współprogramowanych i współfinansowanych partnerstw europejskich,
- identyfikacja misji,
- obszary współpracy międzynarodowej,
- inne kwestie, takie jak równowaga między badaniami naukowymi a innowacjami; integracja nauk społecznych i humanistycznych; rola kluczowych technologii wspomagających i strategicznych łańcuchów wartości; równouprawnienie płci, w tym włączenie aspektu płci do treści badań naukowych i innowacji; przestrzeganie najwyższych standardów etyki i uczciwości; priorytety w zakresie komunikacji, rozpowszechniania i wykorzystywania.
Zaangażowanie interesariuszy było kluczowym elementem przygotowań do Planu Strategicznego na lata 2021–2024. Szacuje się, że w przygotowaniach wzięło udział łącznie ponad 6000 respondentów, w tym szeroka grupa przedstawicieli świata nauki i innowacji. Komisja zapewnia, że poglądy obywateli i zainteresowanych stron były i są od samego początku uwzględniane w działaniach w zakresie badań naukowych i innowacji.
Jeżeli chodzi o Plan strategiczny na lata 2025-2027, Komisja stworzy dla niego solidne, analityczne podstawy. Podobnie jak w przypadku jego poprzednika, nadchodzący plan zostanie opracowany wspólnie z udziałem obywateli i zainteresowanych stron.
Przykłady pytań z kwestionariusza ewaluacji:
- W ciągu najbliższych trzech lat // dziesięciu lat, na jakich wyzwaniach społecznych powinny koncentrować się inwestycje UE w działalność badawczą i innowacyjną?
- Twoim zdaniem, który klaster programu Horyzont Europa przyczynia się do sprostania wyzwaniom społecznym?
- Państwa zdaniem, dla jakich oczekiwanych skutków w ramach danego klastra wsparcie UE ma większy wpływ niż samo wsparcie krajowe i/lub regionalne?
- Z jakimi programami UE można wzmocnić synergię?
- W Planie strategicznym na lata 2021–2024 określono szereg współfinansowanych i współprogramowanych partnerstw europejskich w różnych obszarach w celu wzmocnienia wpływu programu Horyzont Europa. Czy w okresie 2025–2027, oprócz innych inicjatyw Horyzont Europa (inne partnerstwa, misje, klastry itp.), istnieje jakiś inny obszar, w którym podejście partnerskie mogłoby przynieść większy wpływ?
- W Planie strategicznym na lata 2021-2024 określono konkretne kwestie, które należy wziąć pod uwagę przy wdrażaniu programu Horyzont Europa. Czy którykolwiek z tych przekrojowych tematów powinien zostać dopracowany w planie strategicznym na lata 2025-2027?
Źródło: Komisja Europejska
