W obecnym okresie programowania na lata 2021 – 2027 Komisja Europejska postawiła sobie za cel, by jeszcze ściślej współpracować ze społeczeństwem i innymi interesariuszami w procesie kształtowania polityki i stanowienia unijnego prawa. Proces ten ma być bardziej przejrzysty, skuteczny i uwzględniający opinie obywateli oraz zainteresowanych stron. Już teraz konsultacje publiczne są otwarte nie tylko dla instytucji publicznych, ale również dla każdej organizacji lub osoby prywatnej. Dotyczy to także niewątpliwie sektora badań i innowacji, a co za tym idzie, publiczne konsultacje będą miały istotny wpływ na kierunki i strategie związane z polityką B+R w Unii.
Komisja określa wymagające doskonalenia obszary prawodawstwa i zaprasza wszystkich do dzielenia się swoim zdaniem na temat tego, w jaki sposób stanowione przez nią prawo oddziałuje na życie obywateli oraz na funkcjonowanie rozmaitych dziedzin życia, obszarów nauki i gospodarki. Jednocześnie Komisja zachęca do nadsyłania sugestii dotyczących zupełnie nowych rozwiązań, prezentowanych w postaci strategii, dyrektyw czy tzw. map drogowych (ang. roadmaps). Dzięki temu – zgodnie z sugestiami obywateli UE – stanowienie unijnego prawa realizuje się przy minimalnych kosztach i obciążeniach administracyjnych, a wspólnie wypracowane rozwiązania prawne przyczyniają się do skuteczniejszego osiągania celów UE.
Na specjalnym portalu Komisji Europejskiej Have your say każdy może podzielić się swoim zdaniem na temat aktualnie opracowywanych lub już obowiązujących przepisów. Do konsultacji zaproszeni są obywatele Unii Europejskiej, organy i instytucje zarządzające na wszystkich szczeblach sprawowania rządów, organizacje pozarządowe, środowiska akademickie, ośrodki konsultingowe, przedstawiciele sektora przemysłu, biznesu i finansów.
JAK TO DZIAŁA?
Wyszukiwarka portalu pozwala na przeszukiwanie aktualnie otwartych konsultacji m.in. według obszarów tematycznych, słów kluczy, rodzajów dokumentu i terminów. Zgłaszanie opinii odbywa się poprzez wypełnienie odpowiedniej ankiety lub poprzez przekazanie uwag do konkretnych projektów aktów prawnych. Opinie można przekazywać w dowolnym z 24 języków urzędowych Unii Europejskiej (preferowany jest język angielski) – w tym celu wystarczy zalogować się w portalu korzystając z konta EU Login lub ze swojego konta w mediach społecznościowych. Niezwykle ważne jest, by zgłaszane uwagi były adekwatne do tematu, konstruktywne, wyrażone w sposób zrozumiały i kulturalny. Szczegóły tego procesu zostały w przejrzystej formie zaprezentowane w postaci krótkiego materiału video.
Przekazane uwagi i propozycje są automatycznie publikowane na portalu, a następnie poddawane analizie przez urzędników Komisji. W przypadku niektórych projektów ustawodawczych konsultacje kończą się opublikowaniem raportu, odnoszącego się również do tego, w jaki sposób wyrażone opinie i sugestie wpłynęły na ostateczny kształt określonego dokumentu.
Więcej informacji na temat celów i założeń otwartego procesu konsultacyjnego znajduje się pod linkiem.
HORYZONT EUROPA – REZULTATY ZAKOŃCZONYCH KONSULTACJI
Jesienią 2019 roku na stronie PolSCA publikowaliśmy zaproszenie do udziału w konsultacjach na temat przyszłego kształtu nowego programu ramowego Horyzont Europa (2021 – 2027), z uwzględnieniem celów badań i innowacji finansowanych przez UE, w szczególności w oparciu o dokument „Kierunki wobec pierwszego Planu strategicznego”. Rezultaty tego procesu wraz z towarzyszącymi im dokumentami zostały przez opublikowane pod linkiem. W minionym roku trwały z kolei prace nad przygotowaniem finalnej wersji Planu Strategicznego na lata 2021 – 2024 oraz – z uwzględnieniem jego zapisów – przygotowanie ostatecznych wersji Programów pracy Horyzontu Europa. Publikacja tych ostatnich spodziewana jest już niebawem – na przełomie marca i kwietnia 2021 roku. Zawarte w nim opisy strategicznych celów w określonych obszarach tematycznych staną się podstawą do otwarcia pierwszych w Horyzoncie Europa konkursów.
OBECNIE OTWARTE KONSULTACJE
Poniżej przedstawiamy kilka wybranych, obecnie otwartych konsultacji w obszarze środowiska, bezpieczeństwa żywnościowego i klimatu.
Różnorodność biologiczna, od której wszyscy jesteśmy zależni, zanika w niespotykanym dotąd tempie. Inicjatywa ta jest jednym z kluczowych środków zapowiedzianych w unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności na okres do 2030 r. W jej ramach zostaną – po przeprowadzeniu oceny potencjalnych skutków – zaproponowane prawnie wiążące cele w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych. Inicjatywa przyczyni się do realizacji celu strategii na rzecz bioróżnorodności, jakim jest wprowadzenie różnorodności biologicznej Europy na ścieżkę odbudowy do 2030 r.*
Do kiedy? Termin konsultacji upływa 5 kwietnia 2021.
W ramach Europejskiego Zielonego Ładu Komisja ogłosiła nową strategię leśną UE, która będzie opierać się na unijnej strategii różnorodności biologicznej, obejmie cały cykl leśny i będzie promować rolę lasów w gospodarce. Strategia ma służyć zapewnieniu zdrowia i odporności lasów, które przyczynią się do zachowania różnorodności biologicznej, realizacji celów klimatycznych, zabezpieczenia źródeł utrzymania i rozwoju biogospodarki o obiegu zamkniętym. Najważniejsze założenia strategii to ochrona i odbudowa lasów w UE oraz zrównoważona gospodarka leśna, jak również ochrona lasów na świecie, jeśli nie są jeszcze objęte strategią.*
Do kiedy? Termin konsultacji upływa 19 kwietnia 2021.
Zdrowe gleby – nowa strategia UE na rzecz ochrony gleb
Zdrowe gleby mają zasadnicze znaczenie w realizacji celów w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej w ramach Europejskiego Zielonego Ładu.Inicjatywa ta jest częścią unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030. Obecna strategia zostanie zaktualizowana, tak aby włączyć do niej kwestie degradacji gleby i ochrony zasobów ziemi (tzw. „neutralność degradacji gruntów”).
Cele inicjatywy to:
- ochrona żyzności gleby
- ograniczenie erozji i uszczelniania gleby
- zwiększenie zawartości materii organicznej
- identyfikacja zanieczyszczonych terenów
- rekultywacja zdegradowanych gleb
- zdefiniowanie „dobrego stanu ekologicznego” gleb.*
Do kiedy? Termin konsultacji upływa 27 kwietnia 2021.
Zrównoważone stosowanie pestycydów (zaktualizowane przepisy UE)
Przepisy UE dotyczące zrównoważonego stosowania pestycydów mają na celu ochronę zdrowia ludzi i środowiska przed ewentualnymi zagrożeniami i skutkami związanymi ze stosowaniem pestycydów. Przepisy te zachęcają do ograniczenia stosowania pestycydów poprzez:
- integrowaną ochronę roślin
- alternatywy dla chemicznych pestycydów.
W ramach tej inicjatywy zostanie zbadane, w jakim zakresie cele te zostały osiągnięte oraz jak można bardziej ograniczyć stosowanie pestycydów, aby osiągnąć cele strategii „od pola do stołu” i cele Europejskiego Zielonego Ładu.*
Do kiedy? Termin konsultacji upływa 12 kwietnia 2021.
Emisje przemysłowe – aktualizacja przepisów UE
Inicjatywa ta ma zaktualizować unijne przepisy dotyczące emisji przemysłowych, a w szerszej perspektywie przyczynić się do poprawy jakości środowiska w UE. Zgodnie z założeniami przemysł powinien stosować technologie, które tworzą bardziej zrównoważoną gospodarkę w UE oraz czystsze środowisko, które przyczynia się do poprawy zdrowia ludzi.
Inicjatywa wspiera zatem dążenie do osiągnięcia zerowego poziomu zanieczyszczeń w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, jak również cele polityki UE w dziedzinie energii, klimatu i gospodarki o obiegu zamkniętym (ograniczenie zużycia zasobów i wytwarzania odpadów oraz zachęcanie do wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu).*
Do kiedy? Termin konsultacji upływa 23 marca 2021.
Zachęcamy do śledzenia aktywności Biura PolSCA na naszej stronie internetowej, a także na profilu FB. Jeżeli chcesz otrzymywać na bieżąco informacje od nas, zapisz się do naszego newslettera!
Opublikowano: 2021-03-04, J. Komperda
*Cytat pochodzi ze strony Komisji Europejskiej
Grafika: Bay Ward Bulletin, Brad Pict
